Deze zomer dompelde ik me onder in een theologen conferentie die helemaal gewijd was aan vrouwen in de kerk. Voor mijn werk schreef ik hier een blog over.
Hartje zomer met 200 mensen in een grote zaal in gesprek over de plek van vrouwen in de kerk. Het thema is Together: Re-imagining, Re-reading herstory in the church. Drie dagen vol inspiratie en gesprek. Mensen met verschillende visies samen in gesprek. Dat is BICTE (Internationale Baptisten Conferentie over Theologische Educatie), een 5-jaarlijkse conferentie. Een van de lezingen die mij het meest heeft aangesproken is die van Valerie Duval-Poujol, Bijbelwetenschapper uit Frankrijk. Zij vertelde over hoe Bijbelvertalingen de betrokkenheid van vrouwen in kerk en maatschappij hebben beïnvloed.
Vertalen is een hele kunst!
Vertalen is een hele kunst en onbewust gebruiken vertalers woorden die opkomen uit hun cultuur en tijd. Lange tijd waren alleen mannen vertalers. Zo heeft de mannelijke blik het vertalen beïnvloed. Vaak zijn we er ons niet bewust van dat we een vertaling van de Bijbel lezen. Natuurlijk zijn het inspirerende vertalingen. Maar met alle respect voor de vertaalteams, is het toch ook een interpretatie van wat er in de oorspronkelijke tekst staat. De Bijbel lezen met mensen uit veel verschillende culturen maakt dat nog eens extra duidelijk.
Een van de voorbeelden is de vertaling uit Genesis 2 vers 18: ‘ezer kenegdo’, ‘een helper die bij hem past’. Is de vrouw daarmee helper van de man? Het woord ‘ezer’ wordt op andere plekken vertaald als ‘redder’. Vaak gaat het dan over God als Redder! Dan ontstaat een heel ander perspectief! Kenegdo is iemand die een tegenover is. Iemand die op gelijke voet met de ander communiceert!
In het Nieuwe Testament zijn er andere voorbeelden. Een aantal teksten spreken over ‘anthropos’. Dat kan op verschillende manieren opgevat worden, zowel ‘man’ als ‘mens’. De Grieken wisten precies of er man of mens gebruikt moest worden. In de meeste huidige vertalingen wordt ‘man’ gebruikt. En daar gebeurt dan iets als we dit in de kerk lezen.
Valerie deed een pleidooi om aandacht te geven aan het goed nadenken over woordkeuzes bij het vertalen. Wij zijn geen vertalers, wel lezers. Dus een tip om juist bij deze teksten die naar ongelijkheid kunnen wijzen, goed te kijken wat er in de bron staat en meerdere vertalingen naast elkaar te lezen.
Resolutie over herkennen en bevestigen van de roeping van vrouwen in de kerk.
Een paar dagen later werd op de Council van de Baptisten Wereld Alliantie (BWA) een resolutie aangenomen met (deels) de volgende tekst. We roepen Baptisten over de hele wereld op om:
- ZICHZELF TE OPENEN voor de Heilige Geest om gesprek te inspireren en verandering in persoonlijke levens en gemeenschappen te veroorzaken om zo de door God gegeven roeping van vrouwen in dienst van de kerk te bevestigen. Zodat haar verhalen de juiste plek in het wijdere verhaal van het Lichaam van Christus in de wereld kunnen krijgen.
- LEREN om taal te gebruiken die bevestigend is voor zowel mannen als vrouwen in diensten, communicatie en publicaties, inclusief Bijbelvertalingen.
- Bewust te WERKEN om gelijkwaardige ruimte voor vrouwen in alle leiderschapsrollen in de kerk, conventies en Unies te creëren binnen de BWA gemeenschap.