Jezus deelt brood en wijn. Nou en, denken zijn discipelen misschien. Dat doet Jezus zo vaak, dat deed mijn vader, mijn opa, de belangrijke man in onze stad ook. Dat doen zelfs de Romeinen! Hebben ze enig benul van wat er aan gaat komen? Het is Pesach. Petrus en Johannes zijn met de voorbereidingen bezig. Ze doen wat Jezus hen vraagt, ze zoeken een ruimte en zorgen dat alles klaar is voor een goede maaltijd. Jezus vertelde genoeg over alle onrust verwacht wordt, maar begrijpen ze er ook maar iets van? Uit wat we lezen in Lucas 22 blijkt van niet. Aan tafel ontstaat namelijk gewoon een discussie over wie het belangrijkst is. Tja, je moet het toch ergens over hebben aan tafel 😉.
Jezus deelt brood en wijn uit: zoals elk jaar met Pesach het hoofd van het huishouden dat deed. Zoals elke sabbatsavond de stamvader dat in zijn grote familie doet. Gewoon aan tafel met de hele familie en vrienden en gasten. Een goede maaltijd op tafel. De hele maaltijd is een maaltijd van dankzegging!
Geprezen U, Eeuwige, onze God, Koning van de wereld die brood uit de aarde laat voortkomen.
Op de sederavond worden 4 bekers geheven tot eer van God. Hij heeft ons bevrijd uit Egypte en elke keer opnieuw de eeuwen erna!
Geprezen U, Eeuwige, onze God, Koning van de wereld, schepper van de vrucht van de wijnstok.
Psalmen worden gelezen. Een Feest!
Ook de omliggende Grieks Romeinse cultuur kent deze maaltijden: Mannen komen bij elkaar om samen te eten en te discussiëren. Banketten bij rijke mensen, waar mannen van gelijke status welkom zijn. Mannen van dezelfde gildes die samen eten. Als je een uitnodiging hebt, durf dan maar eens niet te komen. Vrouwen zie je niet, soms bij de maaltijd de vrouw des huizes, of prostituees. Het zijn maaltijden met ‘Ons soort mensen’. Als je binnen komt worden je voeten gewassen door de dienaren, de slaven: wel zo fijn als je lang door het brandende zand gesjouwd hebt met sandalen.
Na de maaltijd volgt het wijnritueel: de bekers worden geheven tot eer van de goden, de bekers gaan rond, iedereen drinkt uit de bekers. En dan beginnen de gesprekken en debatten, er is altijd wel iemand die het gesprek goed op gang brengt. Hier komt ons woord symposium vandaan. Brood en wijn staan ook voor deze maaltijden symbool.
En dan de maaltijden van Jezus: die zijn altijd net wat anders:
Jezus nodigt zichzelf uit, of wordt uitgenodigd bij een ander. Hij is altijd de gast. Bij Martha, Maria, Lazarus, bij Zacheüs, bij de Farizeeën.
In no time wordt hij van gast de gastheer.
Er ontstaan elke keer opstootjes omdat Jezus zich niet aan de sociale regels houdt: iedereen mag aan tafel: rijk, arm, man, vrouw, farizeeër, prostituee, tollenaar. En natuurlijk brood, wijn en gesprekken en verhitte discussies.
Zo zit Jezus hier nu aan tafel, met z’n vrienden, die uitbundige Pesachmaaltijd te vieren. En wij? Wat gaat er bij ons door het hoofd als we denken aan Jezus die brood en wijn deelt? Waar denken we aan als Jezus zegt: doe dit telkens opnieuw om mij te gedenken?
Vaak komen er twee of drie aspecten bij ons op, maar er is zoveel meer over te zeggen. Nu alvast zeven aspecten die ik aanstip, een volgende blog gaat er dieper op in.
1. Gedenken en her-inneren: Jezus heeft zijn leven gegeven: in het wandelen in het hete zand, in het eten met Jannie en alleman, in zijn lijden, in zijn sterven, in zijn opstanding: Hij heeft zijn tent tussen ons opgeslagen. En vraagt ons Hem te volgen.
2. Eucharistie, dat is de maaltijd zelf: dankzegging – het brood breken, de beker heffen – dankbaar voor Christus, eren van God.
3. Samen eten als een weg van liefde: we zijn samen gemeenschap. Hier staan we best vaak bij stil. In liederen, in bidden voor elkaar. Maar het is meer dan dat: wij zijn het Lichaam van Christus hier op aarde! Zeker als je echt samen eet is dit een getuigenis van Gods liefde juist voor je omgeving!
4. Uitnodiging van de Geest: de levende aanwezigheid van Christus is hier. Dat belijden we. Jezus is Heer: over ons leven, elke dag opnieuw. Dit is primair dankzegging en een manier van leven. We hebben het vaak beperkt tot schuldbelijdenis.
5. Oproep tot verzoening: de vredeskus uit Judas 12. Kunnen we elkaar in de ogen kijken? Elkaar een hug geven? Leef je verzoend? Dat is de plek van de vredegroet nu vaak in de dienst. De vrede van de Heer is met jou!
6. Het feest van het Koninkrijk: uitzien naar de Maaltijd van het Koninkrijk. Dan is nu: we krijgen nu een voorproefje van wat eens komen gaat. Vooruitzien. Hoop hebben.
7. Voetwassing: nederig zijn, niet de plek van een ander willen innemen. Dit komt uit het Johannes evangelie: Jezus die de voeten wast.
In een volgend blog pak ik de voetwassing er meer uit.
Wil je meer lezen: the love feast – the church’s self expression